راه رهبرى، خط واقعى امام(ره)
امروز مهمترین و روشن‏ترین الگوى تبعیت از «خط امام خمینى» بنا به تجربه 20 ساله اخیر، حضرت آیت‏ا...العظمى خامنه‏اى- دامت برکاته- مى‏باشد. رهبر معظم انقلاب اسلامى بدون آن‏که قایل به تفاوت باشد، همه مواضع و رویکردهاى حضرت امام را پى گرفتند و با جدیت تمام از آن پاسدارى کردند. برهمین اساس خط امام همان خط رهبرى و خط رهبرى همان خط امام است. باتوجه به انحرافاتى که طى‏دو دهه گذشته در رفتار و سلوک سیاسى بسیارى از شخصیت‏هاى سیاسى و از جمله بعضى از داعیه داران«خط امام» مشاهده شد، تردیدى وجود ندارد که اگر سکان انقلاب و نظام در دستان بسیارى‏از آنان بود، امروز اثرى از «خط امام» باقى نمانده بود.
یکى از اساسى‏ترین مبانى خط امام(ره) محور قرار دادن خداوند در همه امور مى‏باشد. چنانچه آن امام همام(ره) در بیان علل قیام و حرکت انقلابى ملت ایران مى‏فرمایند: «همه قیام کنید و براى خدا قیام کنید، قیام فردى در مقابل جنود شیطانى باطن خودتان و قیام همگانى در مقابل قدرت‏هاى شیطانى.»
این باور عمیق امام(ره) بود که با خدامحورى مى‏توان به مقابله با همه مشکلات وچالش‏ها پرداخت و رویگردانى از آن در هر دوره‏اى آغاز شکست‏هاست. بر همین اساس مى‏فرمودند: «اگر ما یک روزى اتکاى خودمان را از خدا برداشتیم و روى نفت گذاشتیم یا روى سلاح گذاشتیم، بدانید که آن روز، روزى است که ما رو به شکست خواهیم رفت»
بر اساس همین راهبرد حضرت امام(ره) چالش‏هاى امروز و فرداى کشور را قابل رفع دانسته و براى‏همیشه فرموده‏اند: «یک کشورى که براى خدا قیام کرده است براى خدا هم پایدار مى‏ماند و براى خدا هم ادامه مى‏دهد.»
رهبر معظم انقلاب با عنایت به این راهکار راهبردى از اصول حضرت امام(ره) در بیان شاخصه‏هاى اصولگرایى مى‏فرمایند: «ایمان، هویت اسلامى و انقلابى و پایبندى به آن در درجه اول قرار دارد.... ایمان دور از خرافه‏گرایى و سست‏اندیشى، ایمان روشن‏بینانه، ایمان به دین، ایمان به نظام، ایمان به مردم، ایمان به آینده، ایمان به خود، ایمان به استقلال کشور و ایمان به وحدت ملى و ایمانى که در هیچ بخشى برافروزنده آتش‏هاى‏تعصب فرقه‏اى نباشد:»
حضرت امام(ره) با تأکید بر اخلاص در نیت، اخلاص در اندیشه و اخلاص در عمل همواره معتقد بودند که مبادا نیت‏هاى خالصى که در ابتداى کارهاى انقلابى بوده تغییر پیدا کند. آن بزرگوار با اعتقاد به این‏که اگر نیت‏ها خالص براى خدا نباشد، دست رحمت الهى از ما برداشته مى‏شود، مى‏فرمودند: «نهادهایى که در ایران از خود ملت پیدا شد، اولش با یک قصد خالص الهى پیدا شد و ظاهر شد. اگر این قصد خالص در پیش شما کوچک بشود دست خدا هم برداشته مى‏شود که این نهادى که شما در آن خدمت مى‏کنید و خدمت ارزنده‏اى هست، بسیار کوشش کنید که این خدمت در راه خدا باشد.»\
این اصل کاربردى که راه علاج تمامى ملتها در همه اعصار مى‏باشد بارها مورد تأکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته و معظم له براى حصول آن نیز توصیه‏هاى لازم را بیان مى‏فرمایند: «ما بارها مى‏گوییم خدمات مسؤولان نظام از هر عبادتى بالاتر است، این حرف درستى است و مبالغه هم در آن نیست. اما بدانید، این خدمات، آن وقتى خدمت خواهد شد و آن وقتى با خلوص و با درخشش و شفافیت خود باقى خواهد ماند که شما دلتان با خدا مأنوس باشد.»
نسخه شفا بخش دیگر حضرت امام(ره) براى پیشرفت امور کشور و رفع چالش‏ها و موانع، عمل به تکلیف و وظیفه بود که از منظر ایشان این رویکرد، بسیار مهمتر از نتیجه عمل خواهدبود چرا که اگر همه افراد جامعه و مسؤولین به وظایف و تکالیف فردى و اجتماعى خود عمل نمایند و به جاى توجه به نتیجه، تکلیف محور باشند دیگر کسى به خاطر ترس از شکست یا عدم نتیجه مطلوب از اقدام لازم سر باز نخواهد زد. چنانچه آن حضرت(ره) مى‏فرمایند: «ما نباید نگران باشیم که آیا در کارهایى که انجام مى‏دهیم، چه کارهاى شخصى و در بین خودمان و خداى‏خودمان و چه در کارهاى اجتماعى که به عهده کسانى هست، نباید نگران باشیم که مبادا شکست بخوریم، باید نگران باشیم که مبادا به تکلیف عمل نکنیم.»
این راهکار حضرت امام(ره) براى همیشه مشکل گشاست اما در شرایط بحرانى که مدیریت ویژه نیاز دارد و بسیارى ممکن است به جهت هراس از نتیجه، مردد شوند این توصیه آزمون مهمى در برابر پیروان و عاملین به فرامین ایشان مى‏گشاید. رهبر معظم انقلاب در طول دو دهه گذشته عملاً اثبات فرموده‏اند که در منش و رفتار خویش همواره تکلیف‏گرا بوده و نتیجه عمل خود را از خداى بزرگ مسئلت داشته‏اند. چنانچه امام راحل تأکید داشتند: «همه ما مامور به اداى تکلیف و وظیفه‏ایم نه مامور به نتیجه.»
امام بزرگوار در مجموعه فرمایشات خویش حدود 1125 بار از مردم و مردم‏دارى سخن گفته و حدود 700 مرتبه نیز نسبت به مستضعفان و محرومین توصیه فرموده‏اند که بیانگر جایگاه مردم و لزوم رسیدگى‏به محرومین در اندیشه سیاسى ایشان مى‏باشد. معظم‏له بارها با ترجیح گودنشین‏ها بر مرفهین بر لزوم خدمت‏رسانى به آن‏ها تأکید نموده و مى‏فرمودند: «این پایین شهریها و این پابرهنه‏ها به اصطلاح شما، این‏ها ولى نعمت ماها هستند... خداوند به ما توفیق بدهد که ما یک خدمتگزارى براى این‏ها باشیم و به این نعمت موفق بشویم.»
مقام معظم رهبرى بر همین اساس خطاب به مسؤولان نظام مى‏فرمایند: «این مردم همانطور که امام مکرر فرموند ولى نعمتهاى ما هستند، این شوخى نیست. امام فرمودند: اگر به من خدمتگذار بگویند، بهتر از این است که رهبر بگویند. این حرف درستى است، چون خدمتگذارى، براى انسانى که دلش بیدار باشد. مدح بزرگترى‏است.خدمتگذارى به مردم افتخار است این اسم‏ها و این سمتها و این تیترها که افتخارى ندارد.... اگر توانستم خودم را قانع کنم که من خدمتگذارم، یک چیزى، و الاّ چه ارزشى دارد؟ خدمتگذار چه کسانى؟ مردم.
البته همه افراد ملت و جامعه را باید خدمت کرد اما مراد، عمدتاً طبقه محرومند که باید مورد توجه خاص براى خدمت قرار بگیرند. به دودلیل ؛ اولاً چون احتیاجشان بیشتر است و عدل این را اقتضاء مى‏کند، ثانیاً چون پشتیبانى آن‏ها از نظام، جدیتر و همیشگى‏تر است و از اول این طور بوده است.»
از جمله راهبردهاى بنیادین در اندیشه سیاسى امام راحل(ره) جهت حل مشکلات بنیادین جامعه حفظ استقلال کشور در همه زمینه و رهانیدن ایران اسلامى از زنجیره وابستگى کهن آنست.
این دیدگاه که همواره باید جزء مولفه‏هاى اساسى منافع ملى در دستور کار تصمیم‏سازان قرار داشته باشد اگر چه ممکن است از نقطه نظر کارشناسى، نتواند پاسخگوى مشکلات کوتاه مدت گردد اما به عنوان یک راهکار عملى دائمى، نتایج پرثمرى در بلند مدت به‏دنبال خواهد داشت.

این رویه در سیره عملى ونظرى امام راحل(ره) به صورت مکرر قابل مشاهده است و بارها بر لزوم استقلال همه جانبه کشور تأکید مى‏فرمودند. براى دستیابى به این استقلال، از نگاه ایشان ریشه وابستگى‏ها در وابستگى فکرى نهفته و نقطه شروع استقلال ملت‏ها، رهایى از وابستگى‏هاى نظرى و فکرى است. چنانچه در فرمایشات ایشان آمده است: «بزرگترین وابستگى ملتهاى مستضعف برابر قدرتها و مستکبرین، وابستگى فکرى و درونى است که سایر وابستگى‏ها از آن سرچشمه مى‏گیرد.»
از نگاه حضرت امام(ره) «تا استقلال فکرى براى ملتى حاصل نشود، استقلال در ابعاد دیگر حاصل نخواهدشد.»
مقام معظم رهبرى در نخستین سالگرد ارتحال حضرت امام(ره) تعیین فرمودند: «نقطه قوت و پایدارى‏ملت ایران مبتنى بر دو چیز است، یکى توکل برخدا و دوم تمسک به اصول انقلاب و اصولگرایى‏که همان خط واقعى امام(ره) مى‏باشد. و ثانیاً همه دشمنى و خصومت دشمنان انقلاب اسلامى از همین علت ناشى مى‏گردد.»
یک پرسش اساسى در این ارتباط که عدم پاسخگویى به آن مى‏تواند سوءبرداشت‏ها و حتى انحراف در روند انقلاب را به‏دنبال داشته باشد، به ماهیت و چیستى اصول اساسى انقلاب مورد تأیید حضرت امام(ره) باز مى‏گردد که مورد عنایت رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است.
استراتژى امام(ره) در مواجهه با دشمنان جهان اسلام، بیدارى امت اسلامى و یورش مستمر به اردوگاه فکرى دشمنان بود. امام(ره) با خلق ادبیات وتفکرى قدرت بخش وامنیت آفرین، دکترین امنیتى جهان اسلام را ترسیم کرد، آنجا که مى‏فرمود:«ما درصدد گسترش نفوذ اسلام درجهان و کم کردن سلطه جهان خواران هستیم. ما درصدد خشکانیدن ریشه‏هاى فاسد صهیونیسم، سرمایه‏دارى و کمونیسم درجهان هستیم. ما تصمیم گرفته‏ایم به لطف و عنایت خداوند بزرگ، نظام‏هایى را که بر این سه پایه استوار گردیده‏اند، نابود کنیم و نظام اسلام رسول الله(ص) را در جهان استکبار ترویج نماییم و دیر یا زود ملت‏هاى آینده شاهد آن خواهند بود... ما باید درارتباط با مردم جهان ورسیدگى به مشکلات ومسایل وحمایت از مبارزان و گرسنگان و محرومان با تمام وجود تلاش نماییم و این را باید از اصول سیاست خارجى خود بدانیم... الان اسلام به تمامه درمقابل کفر واقع شده است.جنگ، جنگ است و عزت و شرف و میهن و دین ما در گرو همین مبارزات است. ملتى که شهادت دارد اسارت ندارد،، ما مثل حسین درجنگ وارد شدیم و بایدمثل حسین به شهادت برسیم... ما اگر چنانچه قدرت داشته باشیم تمام مستکبرین را از بین خواهیم برد، متحد شوید که در سایه اتحاد، پیروزیتان برابر قدرت‏ها حتمى است.
سلامت وصلح جهان بسته به انقراض مستکبرین است، قدرت‏هاى جهان بدانند امروز مثل دیروز نیست که با یک تشر، ملت‏ها چون دولت‏ها از میدان عقب‏نشینى کنند، مقصد یک مقصد است و آن شکست ابرقدرت‏هاست، وظیفه ماست که درمقابل قدرت‏ها بایستیم و قدرت ایستادن هم داریم، این سیلى که ابرقدرت‏ها از ایران خوردند، از اول عمرشان تا حالا نخورده بودند.»
امام(ره) درمواجهه با دشمنان اسلام و بشریت، دو سیلى محکم برگوش آن‏ها نواخت. سیلى اول امام(ره) در مبارزه سلبى ودفاعى بود. در منازعه سلبى، طرف مدافع صرفاً در پى خوددارى از اعطاى امتیاز و ایستادگى در برابر دشمن به نحوى است که او نتواند امتیازى کسب نموده و طرف مدافع را به سوى‏اهداف خود سوق دهد. بخشى از فرمایشات حضرت امام(ره) درباره عدم تسلیم در برابر دشمنان، دراین زمینه ارزیابى مى‏شود: «ما تسلیم بى‏عدالتى نخواهیم شد و با ستمکاران کنار نخواهیم آمد. امروز همه، انقلابى و آماده شهادت هستند. من به پیروزى خودمان اطمینان دارم، دولت آمریکا مفهوم شهادت را نمى‏فهمد. من جداً اعلام مى‏کنم که ما مى‏توانیم به آسانى در برابر تجاوز آمریکا بایستیم. آمریکا هیچ غلطى نمى‏تواند بکند. ما دندان‏هاى آمریکا را در دهانش خرد مى‏کنیم. مقصد یک مقصد است و آن شکست ابرقدرت‏هاست. ما هیچ خوفى از ابرقدرت‏ها نداریم. تمام گرفتارى‏هاى ما از این آمریکا و اسرائیل است. همه ملت ما، دشمن شماره اول خودش را امروز آمریکا مى‏داند. آن داغى که به دل آمریکا به واسطه این نهضت وارد شده است، به دل هیچ کس وارد نشده است. خوشوقتى کامل آن روزى است که سلطه همه استعمارگران شرق و غرب و به خصوص آمریکاى جهانخوار از سرمسلمانان قطع شود.»
اما با نگاهى گذرا بر سیره و گفتار امام راحل(ره) مى‏توان به خوبى پى برد که ایشان مبارزه با دشمن را صرفاً سلبى وتدافعى نمى‏بیند، هر چند که همین مبارزه سلبى و دفاعى هم خود افتخار بزرگى است که اکثر حاکمان و دولتمردان فعلى دنیا فاقد آن هستند.
سیلى دوم امام، مبارزه‏اى تهاجمى، اثباتى و با رویکرد به انفعال کشانیدن دشمن و مجبور کردن او به اعطاى امتیازات پى درپى بود. آنجا که مى‏فرمود:«به سلاح و صلاح مجهز شوید که خداوند با شماست. اسلام در بعد سیاسى، بدون تشبث به دروغ و خدعه وتوطئه فریبنده، کشورها را به اداره وتمشیت حکومت سالم هدایت مى‏کند. اقتصاد را به صورت سالم و بدون وابستگى، به نفع همگان، در رفاه همه مردم و با اهمیت به مستمندان و ضعیفان، بارور مى‏کند. این به عهده علماى اسلام و محققین و کارشناسان اسلامى است که براى جایگزین کردن سیستم ناصحیح اقتصاد حاکم برجهان اسلام، طرح‏ها و برنامه‏هاى سازنده و در برگیرنده منافع محرومین و پابرهنه‏ها را ارائه دهند وجهان مستضعفین و مسلمین را از تنگنا و فقر معیشت به در آورند، البته پیاده کردن مقاصد اسلام در جهان و خصوصاً برنامه‏هاى اقتصادى آن و مقابله با اقتصاد بیمار سرمایه‏دارى غرب و اشتراکى شرق، بدون حاکمیت همه جانبه اسلام میسر نیست. ارائه طرح‏ها و تبیین جهت‏گیرى اقتصاد اسلام در راستاى حفظ منافع محرومین وگسترش مشارکت عمومى آنان و مبارزه اسلام با زراندوزان، بزرگترین هدیه و بشارت آزادى انسان از اسارت فقر و تهیدستى به شمار مى‏رود. پیش کسوتان جهاد و شهادت درهمه صحنه‏ها حاضر و آماده باشند و مردانه درمیدان باقى باشید و این نهضت را جلو ببرید تا ان شاءالله اسلام، محتواى مترقى‏پیاده شود. ما در صدد صدور انقلاب اسلامى و حاکمیت ارزش‏هاى اسلامى و برافراشته شدن پرچم اسلام در اقصى نقاط جهان هستیم.»